De klarinetten en saxofoons horen tot de houtblazers. Het zijn houtblazers omdat het geluid gemaakt wordt door een riet. Dit riet wordt op een (meestal ebonieten) mondstuk geplaatst. Het wordt vastgemaakt met een rietbinder.

Het mondstuk wordt met het riet naar beneden bespeeld. Het wordt gedeeltelijk in de mond geplaatst. Van boven worden de tanden op het mondstuk geplaatst, onderaan wordt de lip over de tanden geplooid en zo tegen het riet gezet. Wanneer lucht in het mondstuk geblazen wordt begint het riet te trillen waardoor een geluid wordt geproduceerd. Belangrijk zijn hier de spanning die de lippen op het mondstuk uitoefenen. Deze bepalen voor een deel de klankkleur en ook de juiste stemming van het instrument.

De rieten bestaan in verschillende sterktes, de sterkere vergen meer inspanning bij het spelen, maar geven, als de muzikant ze aankan, dikwijls een mooiere klankkleur. Na verloop van tijd wordt een riet slapper en moet het vervangen worden. Door de kleppen op de klankbuis te sluiten kunnen de verschillende noten gespeeld worden.

De saxen worden uit metaallegeringen gemaakt, de klarinetten uit hardhout (meestal grenadille). Dit heeft voor gevolg dat ze een verschillende klankkleur hebben.

De eerste klarinetten werden rond de jaren 1700 door Johann Denner^(info) ontworpen. Het kleppensysteem was toen veel eenvoudiger dan nu. 2 instrumentenbouwers mogen zich de vader noemen van het moderne kleppensysteem : Ivan Müller en Hyacinthe Klosé. Ze baseerden zich hiervoor op het systeem dat voor de dwarsfluit gebouwd werd door Theobald Böhm ^(info).
In onze harmonie worden klarinetten in Sib en de basklarinet gebruikt.De klarinet in Mib wordt soms ook gebruikt, meestal in onze blaaskapel “Tripel Forte”. Deze klarinet is korter dan de Sib klarinet en klinkt daarom hoger. Alle klarinetten hebben een cilindrische boring van de klankbuis. Door deze constructie hiervan heeft de klarinet een groter klankbereik dan zijn afmetingen zouden doen vermoeden. Het klankbereik is minstens 4,5 octaaf, maar kan naargelang de vaardigheid van de muzikant nog groter zijn. Door de duim van de linkerhand kan een klep geopend worden die het geluid met een duodecime^(info) verhoogt.

De gewone Sib-klarinet bestaat uit een rechte houten klankbuis die in 4 stukken uiteen gehaald kunnen worden, de basklarinet heeft 5 stukken. Door het tonnetje of het middenstuk lichtjes uit te trekken kan de stemming een beetje bijgesteld worden.

De basklarinet klinkt een oktaaf lager dan de Sib-klarinet en is dus ook langer. De klankbeker en de nek zijn van metaal en zijn, gezien de lengte van het instrument, in een bocht gebogen.
De Sib-klarinet wordt vooral voor de melodie gebruikt terwijl de basklarinet vooral een opvallende baspartij speelt.
De klarinet wordt zowel in klassieke muziek als in jazz en harmonieorkesten gebruikt. In de popmuziek heeft ze het moeten afleggen tegen het geweld van de saxofoon.Ze wordt komt ook veel voor in Oost-Europese en Turkse volksmuziek gebruikt. In de klezmer ^(info) zijn ze zowat het belangrijkste instrument.

Bekende klarinettisten zijn : Sabine Meyer, Walter Boeykens, Benny Goodman, Leo Martin, Artie Shaw, Giora Feidman en Anton Stadler ^(info)

De moeite van het beluisteren waard : De klarinetconcerto’s van Mozart, Carl Maria von Weber, Ida Gotkovsky en Artie Shaw. Klezmerklarinettisten zoals Giora Feidman, Kurt Bjorling en de klezmatics. In de jazzmuziek Artie Shaw en Benny Goodman.

De saxofoon is, op het mondstuk na, volledig uit metaal gemaakt. Het is een vrij nieuw instrument. Hij werd rond 1840 uitgevonden door Adolphe Sax^(info).
In onze harmonie is de altsax in Mib de hoogst klinkende. De baritonsax, ook in Mib, klinkt een octaaf lager en daar tussenin zit de tenorsax, gestemd in Sib. Het zijn dus allemaal transponerende instrumenten.

Het kleppensysteem is gelijkaardig dan dat van de klarinet. Het mondstuk is ook vergelijkbaar met dat van de klarinet. De altsax heeft het kleinste mondstuk, de baritonsax het grootste. De sax heeft een klankbuis met een conische boring. De buis wordt dus breder naar de klankbeker toe. Het klankbereik van de sax is hierdoor kleiner dan de klarinet. De saxofoon heeft onderaan een octaafklep die dus de klank met een octaaf verhoogt.

De altsax wordt in de harmonie veel gebruikt om de melodie te spelen. Ook de tenorsax en de baritonsax spelen soms de melodie mee, maar dienen toch vooral als begeleidend instrument.

De saxofoon wordt gebruikt zowel in de hafabra ^(info), jazz en popmuziek. In de klassieke muziek wordt hij vooral gebruikt in modernere stukken.

Bekende saxofonisten : Sidney Bechet, Clarence Clemens, John Coltrane, Stan Getz, Charly Parker, Frank Vaganée en Lisa Simpson.

Het beluisteren waard : Rapsodie voor saxofoon en orkest van Claude Debussy, het thema van The Pink Panter, The girl from Ipanema, de intro’s van Baker Street van Gary Rafferty en Careless Whisper van George Michael, Charlie Parker at Storyvile.