Opvallende koperblazers in onze harmonie zijn de bariton, het euphonium en de (bas)tuba. Het zijn instrumenten die sterk op elkaar lijken. Deze instrumenten hebben een gelijkaardig mondstuk, maar zijn wel verschillend in grootte.

Het geluid wordt geproduceerd door het vibreren van de lippen tegen het komvormige mondstuk. De toonhoogte wordt veranderd door de lipspanning te veranderen en door 3 of 4 drukventielen ^(info) in te drukken. Deze ventielen zorgen ervoor dat de lengte van de klankbuis veranderd kan worden, waardoor de toonhoogte verandert. De stemming kan nog bijgesteld worden met stembuizen ^(info).

Het euphonium en de bastuba behoren tot dezelfde familie en hebben dezelfde bouw. Het zijn instrumenten met steeds breder uitlopende buis.Deze conische buis zorgt voor een zachte klank.

De bastuba is het grootst en neemt de baspartij voor zijn rekening. Deze werd in het begin van de 19e eeuw ontwikkeld om de baspartij in militaire orkesten te spelen. Volledige erkenning kreeg het instrument toen Hector Berlioz het opnam in zijn Symphonie Fantastique.

De bastuba is gestemd in Mib en heeft een klankbuis van in totaal ongeveer 5,5m lang. Het mag duidelijk zijn dat een goede fysiek noodzakelijk is om dit enorme instrument te bespelen. Soms wordt de bastuba vervangen door de sousafoon. Het instrument is genoemd naar John Philip Sousa, maar werd ontworpen door James Pepper. Het voordeel van die sousafoon is de draagbaarheid bij het stappen en wordt daarnaast gebruikt “voor de show”.

Het euphonium behoort tot dezelfde familie dan de bastuba. Het heeft ook dezelfde conische buis die breder wordt naar de klankhoorn toe. Die zorgt bij beiden voor een zachte klank. Het euphonium is kleiner van formaat en daarom beter geschikt om snellere partijen te spelen. Het wordt daarom ook regelmatig gebuikt als solo-instrument. Het euphonium is gestemd in Sib. Het heeft een tessituur (toonbereik) die vergelijkbaar is met een baritonzanger.

De bariton lijkt wel op een euphonium, maar toch hoort het tot een andere familie : de saxhoorns. De bariton heeft ongeveer dezelfde tessituur dan het euphonium. De klankbuis van de bariton is over een groter deel cilindrisch en loopt pas op het einde conisch uit. Daardoor is de klank iets harder en is het instrument een beetje compacter. Er moet daarom ook minder lucht in het instrument geblazen worden en maakt het minder vermoeiend te bespelen. De bariton is ook gestemd in Sib. De bariton is hoofdzaak een begeleidend instrument.

Bij het grote publiek bekende tuba, euphonium of baritonspelers zijn er niet echt, maar toch wil ik David Childs, Rudi Thomas en Steven Mead vermelden.

Het beluisteren waard zijn zeker : Het euphoniumconcerto van Joseph Horowitz, Baritone Concerto van Martin Ellerby, Concerto for Tuba and Orchestra van John Williams en de Sonate en 6 minutes 30 voor tuba, bastrombone en piano van Claude Pascal.